بيان مسئله تحقيق

• چرا بيان مسئله تحقيق مهم است.
• دربيان مسئله تحقيق چه موضوعاتی بايد مطرح شوند؟
• نحوه نوشتن " بيان مسئله تحقيق " جگونه است.؟

اهداف تحقيق

• تعريف هدف و تقسيم بندی انواع آن را بيان کنيد.
• فوايد و خصوصيات اهداف رامشخص نمائيد.
• نحوه بيان اهداف را شرح دهيد.
• برای موضوع تحقيق انتخابی خود هدف اصلی و اهداف جزئی را بنويسيد.

فرضيه يا سوالات مهم

• تعريف فرضيه ، انواع آن و حصوصيات يک فرضيه خوب
• فرضيه هاچگونه روابط بين متغيرها رابيان می کنند؟
• سوالات مهم در کجا مطرح می شوند؟
• ويژگی ها و نحوه بيان سوالات مهم چگونه است؟

تعريف مفاهيم و متغير ها

• چرا تعريف مفاهيم و متغير ها مهم است؟
• تعريف شرح و عملی مفاهيم ومتغيرها چگونه انجام می شوند؟
• تعريف متغير و انواع آن

مقياس اندازه گيری

• تعريف مقياس اندازه گيری و انواع مقياس ها
• خصوصيات يک مقياس اندازه گيری خوب
• سوالات مهم در کجا مطرح می شوند؟
• ويژگی ها و نحوه بيان سوالات مهم چگونه است؟

جامعه مورد مطالعه

• تعريف جامعه آماری ، واحد مورد مطالعه
• چرا نمونه گيری می کنيم؟
• نمونه معرف و ملاکها برای انتخاب نمونه کدامند؟
• روش های نمونه گيری احتمالی و غير احتمالی چگونه انجام می شوند؟

روش های جمع آوری اطلاعات

• رايج ترين روش ها برای جمع آوری اطلاعت کدامند ؟
• محاسن ومعايب هريک از روش ها چيست؟
• ويژگی ها و انواع متداول هريک از روش ها کدامند؟

روش های تجزيه وتحليل دادها

• اطلاعات را چگونه طبقه بندی و به رايانه بسپاريم؟
• متداول ترين روش های تجزيه وتحليل داده ها کدامند؟
• انواع خطا ها در جمع آوری و تجز] وتحليل داده هاو روش های کاهش آن
• حساسيت و اختصاصی بودن چيست وچگونه اندازه گيری می شوند؟

مرور بررسی های قبلی

• دلايل اهميت مرور بر بررسی های قبلی چيست؟
• چگونه بررسی های قبلی را مرور کنيم؟
• نحوه بيان مرور بر بررسی های قبلی چگونه است؟

برنامه ريزی اجرا

• مطالعه راهنما و پيش آزمون چگونه است؟
• جدول گانت چگونه ترسيم می شود؟
• چگونه فعاليت هارا سازماندهی کنيم؟

ملاحظات اخلاقی

• اهميت ملاحظات اخلاقی در چيست؟
• چگونه ملاحظات اخلاقی را در مراحلمختلف تحقيق بيابيم وبيان کنيم؟

محدوديت های تحقيق

• آيا شناخت محدوديت های تحقيق پيش از انجام آن امکانپذير است؟
• محدوديت هادرمراحل مختلف تحقيق کدامند؟
• چگونه فعاليت هارا سازماندهی کنيم؟

گزارش نويسی 

• چرا گزارش نويسی اهميت دارد؟
• انواع روش های بيان گزارش تحقيق کدامند؟
• نحوه نوشتن يک مقاله تحقيقی و پايان نامه تحصيلی چگونه است؟
• نحوه بيان نقل قول ، زيرنويس ومنابع چگونه بايد باشد؟

فصل اول 

 ضرورت آشنائی با روش تحقیق ، مبانی و اصول اوليه در تحقیق

          مقدمه

  در اين قسمت توضیحاتی پیرامون ضرورت آشنائی با روش تحقیق ، مبانی و اصول اوليه در تحقیق  ارائه می گردد انتظار می رود پس از مطالعه این قسمت فراگیر بتواند:

اهداف

شما دریابان این قسمت باید قادر باشید:

• تحقیق به روش علمی را تعریف کنيد. 
• چرا و چه زمانی تحقيق آغاز می شود؟انواع آنرا معرفی نمايید.
• عناوين مهمترين بخش ها در هنگام تهيه طرح تحقيق را نام ببريد.  
• برای شما فرصتی فراهم خواهد شد تا به سوالات خود درمورد يک مسئله به صورت علمی بيانديشيد.
• روش علمی برای تحقيق وانواع و ويژگی های آنرا را فراخواهيد گرفت.
• فراگیر همچنین متقاعد خواهد شد برای بررسی های علمی و دقیق نیازمند یادگیری روش تحقیق علمی می باشد.

 

در طول سالیان و از ابتدای حیات بشر ،  انسان همیشه با تحقیق سروکار داشته است . آنچه در اینجا اهمیت دارد آنکه تحقیقی می تواند راهگشا باشد که بر اساس اصول و موازین علمی صورت پذیرد.

تحقیق در لغت به معنای درست و راست گردانیدن،پیدا کردن ، افتن ياجستجوی حقیقت آورده شده است. تعاریف به عمل آمده از تحقیق و پژوهش فراوانند. تحقیق به روش علمی را مجموعه مقررات و قواعدی دانسته اند که چگونگی جستجو برای افتن حقایق مربوط به پک موضوع را نشان م دهد.در جايی دیگر آن را حقیقت پژوهی ناميده اند و گروهی از دانشمندان اینگونه تحقیق را عملی منظم که در نتیجه آن پاسخ هائی برای سوالات مندرج در موضوع تحقیق بدست خواهد آمد تعریف کرده اند.

درهرصورت مشخص است که وجه اشتراک در همه این تعاریف جستجوی حقیقت است و حقیقت پک پدیده ذهنی است که با واقعیت ( یعنی وجود عینی ) مطابقت دارد.( هرچند ممکن است این امر در علوم تجربی صحیح باشد لیکن در علوم نظری چنین نیست) به هرحال مانيز در روش تحقیقی که بحث خواهیم کرد بدنبال افتن حقیقت خواهیم بود. به صورت خلاصه منظور ما از روش علمی تحقیق، مجموعه قواعد و رويه ای است که محقق برای جمع آموری حقایق و واقعیت ها دنبال می کند تا سپس آنها را تفسیر ، تبین و اثبات نماید.

جان ديوئی معتقد است:" اولين مرحله تحقيق احساس وجود يک مشکل  است؛ به اين معنی که پژوهشگر در کار خويش با مانع يا مشکلی روبرو گرديده است که در حل آن ابهام يا ترديد دارد و نمی تواند در مقابل آن ساکت بماند."

بنابراين اين نقطه آغازين در انجام هرگونه پژوهش يا تحقيقی بسيار مهم است و نقش آموزش افراد برای مسئله يابی که در برخی نظام های آموزش و پرورش برآن بسيار تاکيد می شود نيز از همين امر نشات می گيرد. هرچه ضرورت پرسش در هنگام تدريس برای فراگير بيشتر مطرح شود و از او خواسته شود تا ذهن خود را برای طرح سوالات بيشتر فعال سازد می توان انتظار داشت که در آينده نياز به تحقيق و پيشرفت در او ارتقا يابد. (مثال)

اولين مرحله از تقسيم بندی تحقيق را می توان منوط به هدف از انجام تحقيق دانست.بدين صورت که آيا هدف از انجام تحقيق علائق علمی محقق است يا احتياجان عملی . بدين شکل که محقق برای موشکافی در تجربيات خود و ديگران ، کنجکاوی های علمی ويا الهامات وفرضيات علمی محض بنبال اجرای تحقيق است و يا اينکه هدف کسب اطلاعاتی است که بتواند مشکل يا مسئله فوری را حل نموده ويا زمينه را برای تصميمم گيری در مورد يک موضوع يا مسئله خاص فراهم نمايد. چنانچه هدف اول مد نظر باشد با تحقيق بنيادی يا Basic Research روبرو هستيم که در تعريف آن گفته ميشود: " تحقيقی است که برای گسترش و بسط دانش يا علوم پايه در يک نظام و بخاطر فهم آن طرحريزی می شود.ممکن است همه يا بخشی از اين دانش در آينده کاربد داشته باظد ولی معمولا خود محقق در کاربرد نقشی ندارد." اکا چنانچه تحقيق برای هدف دوم انجام شود آنرا تحقيق کاربردی يا Applied Research می نامند و در تعريف آن گفته می شود: " اين نوع تحقيق برروی يافتن راه خل مسائل فوری با ماهيت عملی متمرکز می شود و بنابراين اين تحقيقات جنبه عملی داشته و معمولاخود محققين درکاربرد نتايج دخيل می باشند."

بديهی است تقسيم بندی های متعدد ديگری برای روش های تحقيق وجو دارد که در ادامه مباحث  مورد بررسی و بحث قرار خواهد گرفت.

آنچه در اين مقدمه اهميت دارد آنکه تخقيق از ديرباز با آدمی همراه بوده است و در طول تاريخ به شيوه ها و روش های مختلفی آنرا انجام داده است . چنانچه انسان با تحقيق آشنا نمی شد و و اقدام به انجام آن نمی کرد آيا دانش و علم انسان تا بدين پايه امروزی بود ، مسلما پاسخ منفی است ( من هميشه در کلاسهای خود برای دانشجويان اين جمله را ياد آوری می کنم که چنانچه دانشجو به اندازه استادش بداند هيچگاه نبايد توقع پيشرفت علم را داشته باشيم و اين واقعيتی است که نگاه به تاريخ علم و پيشينيان آنرا برای ما بيشتر مشخص خواهد نمود) بنابراين تحقيق هم از ديدگاه فردی و هم از ديدگاه اجتماعی يک ضرورت است و انسانی که جستجو و تحقيق را در زندگی خود نداشته باشد ، تصوری از رشد و تکامل هم برای او نمی توان داشت.علاوه براين ضرورت انجام تحقيق از ديگاه علمی نيز انکار ناپذير است چه "تحقيق را  مايه حيات علم دانسته اند" و بدون انجام تحقيق علم همچون آبی که در حائی ماند باشد دچار گنديدگی و تبديل شدن به لجنزار خواهد شد. 

تمرین کلاسی

 پرسش شما در زمینه موضوع انتخابی برای تحقیق چیست؟

 

 

 

 

 

 

چگونگی و نحوه انتخاب موضوع

مقدمه

در اين قسمت شما با چگونگی و نحوه انتخاب موضوع آشنا خواهيد شد تا بتوانيد پس از مطالعه اين قسمت موضوعی را برای تحقيق انتخاب نمائيد.

اهداف درس

شما درپايان اين قسمت بايد قادر باشيد:

·         منابع انتخاب موضوع را بشناسيد.

·         شرايط لازم برای انتخاب موضوع را بيان نمائيد.

·         در هنگام ارائه موضوع تحقيق ويژگی های يک عنوان خوب را رعايت کنيد.

در قسمت مقدمه گفتيم آغاز يک تحقيق با احساس وجود يک مشکل همراه است. در اين مرحله آن احساس بايد به صورت يک,

] [ 23:24 ] [ علی اکبری ]